Fendant is misschien niet de eerste naam die opkomt wanneer je aan wijnlanden denkt, maar voor Zwitserland is het een icoon. Fendant verwijst in het bijzonder naar de droge, lichte witte wijnen uit het kanton Valais (Wallis) gemaakt van de Chasselas-druif. In dit artikel onderzoek ik de geschiedenis, de smaakkenmerken, de wijnbouw waarin Fendant groeit en praktische tips voor serveren en wijn-spijscombinaties. Zo krijg je een compleet beeld van deze elegante Zwitserse klassieker.
Historische achtergrond en wijnstreken
Wijnbouw in Zwitserland gaat ver terug: archeologische vondsten tonen aan dat er al rond 3000 v.Chr. druiventeelt plaatsvond. De Romeinen hebben later cruciale invloed gehad op de moderne wijnaanleg, onder meer door het gebruik van terrassen op de steile hellingen. Die terrassen zijn nog steeds karakteristiek in regio’s als Valais, waar ongeveer 40% van de Zwitserse wijnproductie vandaan komt. Het aangrenzende kanton Vaud is goed voor zo'n 35% van de productie. Andere belangrijke lokale druivenrassen zijn onder meer Amigne, Petite Arvine, Cornalin en Humagne.
Van de totale jaarlijkse productie van rond 1,2 miljoen hectoliter blijft circa 95% in Zwitserland zelf; de binnenlandse consumptie en beperkte export dragen bij aan de relatief hoge prijs van Zwitserse wijnen. Fendant (vaak aangeduid als Fendant du Valais) is de bekendste Chasselas-expressie uit Valais en heeft een vaste plek in de regionale cultuur en gastronomie.
Wat is Chasselas en waarom heet het Fendant?
Chasselas is een witte druivensoort die in heel Zwitserland veel wordt aangeplant. In Valais worden wijnen van deze druif tradioneel Fendant genoemd. De naam komt van het Franse werkwoord 'fendre', wat splijten in het Nederlands betekent. Als de druif rijp is, splijt deze open. In de praktijk staat de Fendant bekend voor een frisse, droge en licht geurige witte wijn met een zachte textuur. Chasselas zelf is vrij neutraal vergeleken met aromatische rassen zoals Sauvignon Blanc of Gewürztraminer, maar de charme van Chasselas zit in subtiliteit, zuiverheid en het vermogen om terroir en vinificatie weer te geven.
Karakteristieken en smaakprofiel
Een goed gemaakte Fendant presenteert zich vaak met fijne aroma’s van appel en peer, subtiele citrusaccenten en laat soms bloemen of lichte amandeltonen horen. Een belangrijk kenmerk is de verfijnde minerale toets, vooral wanneer de druiven op kalkrijke bodems of in hoge valleien zijn gegroeid. De zuurgraad is meestal mild tot medium, wat zorgt voor een zachte, plezierige mondbeleving. Fendant is over het algemeen licht van body en perfect voor wie op zoek is naar een makkelijk drinkbare, frisse wijn zonder overweldigende intensiteit.
Vinificatie en stijlen
Fendant wordt doorgaans jong gebotteld en is bedoeld om fris en fruitig te drinken. Veel producenten vergisten en rijpen de wijn in roestvrij staal om de fruitigheid en het subtiele aroma te behouden. Sommige kwaliteitswijnen ondergaan een korte opvoeding op eikelhout of gisten op de droesem (sur lie) om extra textuur en complexiteit te geven. Topwijnen uit Valais kunnen goed verouderen en ontwikkelen dan meer complexe nootachtige en honingachtige tonen, maar de meeste Fendant is het beste binnen een paar jaar na de oogst.
Terroir en wijngaardpraktijken
Het terroir van Valais is gevarieerd: steile terrassen, geaccumuleerde warmte in zonnige valleien en diverse bodemtypes zorgen voor veel expressiemogelijkheden. De terrassen beperken vaak mechanisatie, waardoor veel percelen handmatig worden onderhouden en geoogst. Dit draagt bij aan de kwaliteit, maar ook aan de kosten van de wijnen. De hoge ligging van sommige wijngaarden geeft vaak meer frisheid en een uitgesproken mineraliteit in het eindproduct.
Wijn-spijscombinaties en serveertips
Fendant leent zich uitstekend als aperitief en bij lichte gerechten. Serveren op 8–10 °C brengt de frisse aroma’s en de fijne zuurgraad het beste tot hun recht. Kies voor slanke wijnglazen die de subtiele geuren concentreren.
Gegarandeerde combinaties zijn magere vis (zoals kabeljauw en forel), gegrilde of gebakken kip, milde zachte kazen (denk aan Brie of lokale Zwitserse kazen), en lichte salades. Fendant is ook een klassieke begeleider bij raclette en fondue, waar hij met zijn zachte profiel en subtiele mineraliteit een welkome tegenhanger vormt van het rijke, gesmolten kaasaroma. Voor wie van contrast houdt, werkt Fendant verrassend goed bij Aziatische lichte gerechten met milde umami-smaken.
Vergelijking met andere Zwitserse wijnen
Naast Fendant verdient de Dôle aandacht: een rode blend uit Valais, hoofdzakelijk gemaakt van Pinot Noir aangevuld met Gamay of lokale rode rassen. Waar Dôle rijk en rond kan zijn, toont Fendant juist finesse en subtiele frisheid. Andere opmerkelijke lokale rassen zijn Petite Arvine (een aromatische witte wijn met uitgesproken citrus en mineraliteit) en Heida (een lokaal label voor Savagnin met karaktervolle volle tonen).
Praktische kant: kopen, bewaren en serveren
Omdat veel Zwitserse productie in eigen land wordt geconsumeerd, zijn interessante Fendant-juweeltjes soms moeilijker buiten Zwitserland te vinden. Wanneer je een fles vindt, let dan op producent, wijngaard en oogstjaar: jeugdige wijnen drink je jong, terwijl geselecteerde cuvées vaak enkele jaren kunnen rijpen. Bewaar Fendant bij een constante, koele temperatuur en serviceer altijd licht gekoeld.
Tot slot
Fendant is een uitstekende introductie tot Zwitserse wijnen: bescheiden maar verfijnd, met een duidelijke link naar het terroir van Valais. Of je nu nieuwsgierig bent naar nieuwe wijnervaringen of op zoek bent naar een toegankelijke witte wijn voor dagelijks gebruik, Fendant verdient een prominente plek in je wijnrek. Wil je meer leren over specifieke producenten of een geschikt flesadvies voor een bepaald gerecht? Ik help je graag verder.